Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) jest państwowym funduszem celowym. Został utworzony z dniem 1 stycznia 1999 r., na mocy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej „ustawą o sus”. Dysponentem Funduszu jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyodrębnione są 4 fundusze: emerytalny, rentowy, chorobowy i wypadkowy. Każdy z nich odpowiada poszczególnym rodzajom ubezpieczenia.

Przychody FUS pochodzą:

• ze składek na ubezpieczenia społeczne, niepodlegających przekazaniu na rzecz otwartych funduszy emerytalnych,
• ze środków rekompensujących kwoty składek przekazanych na rzecz otwartych funduszy emerytalnych,
• z wpłat, o których mowa w art. 111c ust. 1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
• z wpłat z budżetu państwa oraz z innych instytucji, przekazanych na świadczenia, których wypłatę zlecono Zakładowi, z wyjątkiem świadczeń finansowanych z odrębnych rozdziałów budżetowych oraz wpłat z instytucji zagranicznych,
• z oprocentowania rachunku bankowego FUS,
• z lokat dokonywanych w jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych,
• z odsetek od nieterminowo regulowanych zobowiązań wobec FUS,
• ze zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, wraz z odsetkami,
• z dodatkowej opłaty, o której mowa w art. 24 ust. 1a ustawy o sus, i z opłaty prolongacyjnej,
• z dotacji z budżetu państwa,
• ze środków FRD, o których mowa w art. 59 ustawy o sus,
• z innych tytułów.

W granicach określonych w ustawie budżetowej, FUS może otrzymywać z budżetu państwa dotacje i nieoprocentowane pożyczki. Mogą one być przeznaczone wyłącznie na uzupełnienie środków na wypłaty świadczeń gwarantowanych przez państwo, jeżeli przychody przekazywane na rachunek bankowy FUS oraz środki zgromadzone na funduszu rezerwowym nie zapewniają pełnej i terminowej wypłaty świadczeń finansowanych z przychodów FUS.
Za zgodą ministra właściwego do spraw finansów publicznych FUS może zaciągać kredyty.

Ze środków zgromadzonych w FUS finansowane są:

• wypłaty świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego oraz wypadkowego,
• wydatki na prewencję rentową,
• spłaty kredytów i pożyczek wraz z odsetkami, zaciąganych w celu wypłaty świadczeń z FUS,
• odsetki za nieterminowe wypłaty świadczeń,
• należności dla płatników składek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o sus,
• wydatki związane z realizacją zadań, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 3 ustawy o sus,
• odpis stanowiący przychód Zakładu, którego wysokość ustalana jest corocznie w ustawie budżetowej na podstawie planu finansowego FUS,
• wydatki na pokrycie niedoboru środków niezbędnych do zapewnienia wypłat emerytur kapitałowych,
• emerytury kapitałowe, środki gwarantowane oraz jednorazowe wypłaty, ustalane ze składek zewidencjonowanych na subkoncie.

FUS może lokować okresowe nadwyżki środków:

• w papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa,
• w formie depozytu u Ministra Finansów na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
• na rachunkach lokat terminowych w bankach mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spełniających warunki określone w ust. 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej oraz zasad lokowania środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.