Komisja Europejska

Komisja Europejska jest organem wykonawczym UE i reprezentuje interesy Unii jako całości (nie zaś - interesy poszczególnych krajów). Termin „Komisja” określa zarówno zespół komisarzy, jak i samą instytucję.

Do głównych zadań Komisji należy:

• przedstawianie projektów przepisów, które przyjmują następnie Parlament Europejski i Rada Ministrów
• egzekwowanie prawa europejskiego (w razie konieczności z pomocą Trybunału Sprawiedliwości UE)
• wyznaczanie celów i priorytetów działań, które są co roku przedstawiane w programie prac Komisji oraz dążenie do ich realizacji
• kształtowanie i wprowadzanie w życie polityki UE oraz zarządzanie budżetem unijnym
• reprezentowanie Unii na arenie międzynarodowej (w tym negocjowanie umów handlowych między UE a państwami spoza Europy).

Komisja Europejska ma swoją główną siedzibę w Brukseli, a niektóre jej służby mają biura w Luksemburgu. Komisja ma swoje przedstawicielstwa we wszystkich państwach członkowskich UE, a także 139 delegatur na całym świecie.

Komisja liczy 28 komisarzy, po jednym Komisarzu z każdego Państwa Członkowskiego UE. Z grona komisarzy wybierany jest   przewodniczący oraz  siedmiu wiceprzewodniczących Komisji. Co pięć lat powoływany jest nowy skład Komisji (28 komisarzy – po jednym z każdego kraju UE). W obecnej kadencji 2015-2019 Polska posiada tekę komisarza ds. Rynku Wewnętrznego i Usług. Komisarzem jest Pani Elżbieta Bieńkowska .

Rada Europejska wybiera kandydata na przewodniczącego Komisji – w głosowaniu większością kwalifikowaną i na podstawie wyniku eurowyborów – i proponuje go Parlamentowi Europejskiemu. Parlament Europejski głosuje nad tą kandydaturą (do jej zatwierdzenia potrzebna jest większość głosów, czyli co najmniej 376 z 751 głosów). Następnie nowo wybrany przewodniczący wybiera 27 pozostałych członków Komisji w oparciu o propozycje państw członkowskich. Ostateczna lista kandydatów na komisarzy powstaje w wyniku uzgodnień między nowo wybranym przewodniczącym a Radą. Komisja jako całość musi zostać zatwierdzona przez Parlament. Wcześniej kandydatów na komisarzy oceniają komisje Parlamentu Europejskiego.

Przewodniczącym obecnej Komisji jest Jean-Claude Juncker. Kadencja tej Komisji będzie trwać do 31 października 2019 r.

Współpraca ZUS z Komisją Europejską

Kształtowanie systemów emerytalnych, będących częścią zabezpieczenia społecznego, pozostaje domeną kompetencji i uwarunkowań krajowych. Podlegają one zasadzie koordynacji, a nie harmonizacji, w ramach Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem nr 883/2004 WE w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Unia Europejska posiada jednak pewne prerogatywy w kwestii polityki społecznej, zabezpieczenia społecznego, wreszcie – kierunków rozwoju systemów emerytalnych.

W sferze polityki socjalnej Unia Europejska może stosować środki tzw. miękkiego prawa, np. kodeksy dobrej praktyki, a nade wszystko promować wymianę doświadczeń i wzajemne uczenie się. Wachlarz miękkich działań jest stosunkowo szeroki i – wbrew nazwie – działania te wywierają znaczący wpływ na kierunki rozwoju polityki społecznej i systemów emerytalnych. Chociażby z tego względu, że systemy emerytalne, przy całej swej różnorodności, muszą stawić czoła zjawiskom wspólnym dla wszystkich krajów UE, a więc takim, jak: starzenie się społeczeństw, wydłużanie się średniej długości trwania życia, przechodzenie na emeryturę pokolenia wyżu demograficznego po II wojnie światowej, kryzys finansowy i spowolniony wzrost gospodarczy ostatnich lat, poziom bezrobocia przekładający się na negatywne skutki w sferze systemów emerytalnych finansowanych ze składek osób zawodowo aktywnych itd.

Poprzez liczne kampanie i publikacje Komisja Europejska upowszechnia wiedzę na temat możliwości dłuższej aktywności zawodowej i płynących z tego korzyści oraz zachęca do upowszechniania dobrych praktyk w zakresie zarządzania wiekiem w miejscach pracy i na rynkach pracy. Wspiera i zachęca państwa członkowskie do tego, by przekazywały osobom prywatnym więcej informacji pomagających im zaplanować przejście na emeryturę i podjąć decyzje, ile powinny zaoszczędzić w ramach dodatkowych programów emerytalnych. Wspólnie z państwami członkowskimi pracuje nad oceną i optymalizacją efektywności i opłacalności zachęt podatkowych oraz innych rozwiązań zachęcających do prywatnych oszczędności emerytalnych.

Współpraca ZUS z Komisją Europejską odbywa się w zakresie szeroko rozumianych spraw zatrudnienia, polityki społecznej i włączenia społecznego. Dotyczy  przede wszystkim z Dyrekcji Generalnej  ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego (DG EMPL). Niejednokrotnie kontakty te rozszerzają się również na inne dyrekcje Dyrekcję Generalną ds. Sprawiedliwości i Konsumentów (DG JUST) czy  Dyrekcję Generalną ds. Gospodarki i Finansów (DG ECFIN). Wśród poruszanych kwestii pojawiają się przede wszystkim sprawy koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, systemów emerytalnych, swobody przepływu pracowników, ale również kwestie równego traktowania i niedyskryminacji.

Najbardziej wymierna i regularna współpraca ZUS z Komisją Europejską odbywa się w ramach Komisji Technicznej działającej przy Komisji Administracyjnej ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego. Prace Komisji Technicznej związane są z przygotowanymi do wdrożenia Wspólnotowego Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji (Electronic Exchange of Social Security Information – EESSI). ZUS bierze również udział w pracach projektu EESSI w grupach roboczych ds. weryfikacji uwag i przygotowania ostatecznych wersji Standardowych Dokumentów Elektronicznych (tzw. SED-ów).