Planujesz zakończyć aktywność zawodową i przejść na emeryturę?
Zastanawiasz się, kiedy najlepiej złożyć wniosek w tej sprawie? Wybór
odpowiedniego momentu jest niezwykle ważny, nie tylko ze względu na
Twoje dalsze plany życiowe, lecz również ze względów finansowych.
Pamiętaj, wysokość Twojego przyszłego świadczenia zależy nie tylko od
tego jak długo pracujesz, lecz również od tego, w jakim momencie
zdecydujesz się przejść na emeryturę.
Jakie warunki musisz spełnić, aby uzyskać emeryturę
Warunki nabywania prawa do emerytury i zasady ustalania jej wysokości
reguluje ustawa
z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2022 r. poz. 504).
Dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. prawo do emerytury
uzależnione jest od:
- ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, który wynosi 60 lat
dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,
- udowodnienia jakiegokolwiek okresu podlegania ubezpieczeniu
społecznemu lub ubezpieczeniu emerytalnemu, a dla osoby opłacającej
składki na własne ubezpieczenie opłacenie co najmniej jednej składki.
Dla ustalenia prawa do emerytury na nowych zasadach nie ma znaczenia
długość przebytych przez Ciebie okresów składkowych i nieskładkowych,
czyli Twój staż pracy.
Prawo do emerytury uzyskasz od dnia, w którym osiągniesz powszechny
wiek emerytalny, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym
zgłosisz w tej sprawie wniosek.
Jak ustalamy wysokość emerytury
Wysokość emerytury obliczamy dzieląc podstawę jej obliczenia przez
średnie dalsze trwanie życia.
Podstawę obliczenia nowej emerytury stanowi suma:
- zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zapisanych na
indywidualnym koncie ubezpieczonego do końca miesiąca
poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury;
- zwaloryzowanego kapitału początkowego;
- środków zapisanych na subkoncie w ZUS.
Średnie dalsze trwanie życia jest to przewidywana liczba miesięcy,
przez którą będziesz pobierać emeryturę. Tablice średniego dalszego
trwania życia ogłasza co roku Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.
Są one podstawą do obliczenia emerytur na wnioski zgłoszone od 1
kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku.
Jak waloryzujemy Twój kapitał początkowy i składki na ubezpieczenie emerytalne
Czynnikiem, który znacząco wpływa na wysokość emerytury jest
waloryzacja składek emerytalnych i kapitału początkowego zapisanych na
koncie ubezpieczonego oraz środków zapisanych na subkoncie. Kwoty,
które tam zgromadziłeś podlegają waloryzacji rocznej i kwartalnej.
Waloryzacja polega na pomnożeniu zewidencjonowanych kwot składek
odpowiednio na koncie i subkoncie przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik
waloryzacji składek i kapitału początkowego na koncie ubezpieczonego
ogłaszany jest przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” do
25-go dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji. Wskaźnik
waloryzacji dla środków zapisanych na subkoncie ogłaszany jest przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do 15 maja każdego roku.
Zapisane na koncie i subkoncie kwoty, w tym również kapitał
początkowy, podlegają przede wszystkim waloryzacjom (podwyżkom)
rocznym, które są przeprowadzane od 1 czerwca każdego roku
kalendarzowego, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji ogłoszonego za
poprzedni rok. Operacji tej podlegają kwoty zapisane na Twoim koncie i
subkoncie na dzień 31 stycznia roku, za który przeprowadzamy
waloryzację, powiększone o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji.
Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury przyjmujemy kwoty zapisane
na koncie i subkoncie, jednak nie wszystkie z nich możemy objąć
waloryzacją roczną. W związku z tym przeprowadzamy jeszcze waloryzację
kwartalną. Obejmuje ona odrębnie zwaloryzowane składki i kapitał
początkowy na koncie oraz środki na subkoncie. Waloryzacja kwartalna
obejmuje składki na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowane na Twoim
koncie i subkoncie po 31 stycznia roku, za który przeprowadziliśmy
ostatnią waloryzację roczną. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota
składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca
kwartału, za który jest przeprowadzana, powiększona o kwoty uzyskane w
wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych.
Wskaźniki waloryzacji składek na koncie ubezpieczonego za
poszczególne kwartały są bardzo zróżnicowane, i tak wskaźnik za I
kwartał jest dużo wyższy niż wskaźniki za II, III i IV kwartał oraz
wskaźnik waloryzacji rocznej.
W sytuacji gdy wniosek o emeryturę zostanie złożony w czerwcu, kwoty
zwaloryzowane rocznie nie będą objęte podwyżkami kwartalnymi (w tym
przede wszystkim wskaźnikiem waloryzacji za I kwartał), ponieważ
zostały już zwaloryzowane rocznie. Oznacza to, że w przypadku złożenia
wniosku o emeryturę w czerwcu, zwaloryzujemy kwartalnie jedynie
składki nie objęte waloryzacją roczną i w dodatku będą to jedynie
waloryzacje za II, III i IV kwartał, bez bardzo korzystnej waloryzacji
za I kwartał. W praktyce taki sposób liczenia oznacza, że
składając wniosek o emeryturę w czerwcu możesz mieć świadczenie
niższe niż gdybyś zrobił to w innym miesiącu.
Ważne !
Jeżeli podejmiesz decyzję o zgłoszeniu wniosku o emeryturę z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych w czerwcu danego roku, Twoją emeryturę
obliczymy tak jak emeryturę majową, jeżeli będzie dla Ciebie korzystniejsza.
Pamiętaj, emeryturę przyznajemy na Twój wniosek. Masz
więc możliwość wycofania wniosku przed uprawomocnieniem decyzji i
ponownego zgłoszenia wniosku w bardziej dogodnym terminie.
Pamiętaj, przejście na emeryturę to Twój wybór, Twoje
prawo, a nie obowiązek. Warto tę decyzję przeanalizować i podjąć świadomie.